Mieszkanie w spadku
Posted in Księgi wieczystePrawa do nieruchomości

Mieszkanie w spadku

Strona główna » Prawa do nieruchomości » Mieszkanie w spadku

Mieszkanie w spadku

1.03.2023

Mieszkanie otrzymane w spadku nie zawsze jest „wartością dodaną” do majątku spadkobiercy.

Czasem może być źródłem dodatkowych kosztów, problemów i (wcale nie tak rzadko) …. sporów rodzinnych.

Z artykułu dowiesz się:

  • co zrobić aby formalnie przejąć mieszkanie w spadku?
  • jak wygląda kwestia podatku od spadku w przypadku odziedziczenia mieszkania?
  • jak wygląda kwestia podatku dochodowego w przypadku sprzedaży odziedziczonego mieszkania?
  • co w sytuacji, gdy jest kilku spadkobierców?
  • czy w przypadku odziedziczenia mieszkania występuje zachowek?

Przejęcie odziedziczonego mieszkania

Co zrobić w przypadku odziedziczenia mieszkania?

W pierwszej kolejności warto jest potwierdzić fakt wejścia w miejsce poprzedniego właściciela lokalu wpisem w księdze wieczystej.

O księgach wieczystych pisałem sporo tutaj.

Nagrałem również materiał, który znajdziesz tutaj.

Aby wpisać się do księgi wieczystej jako właściciel, spadkobierca potrzebuje dokumentu urzędowego potwierdzającego fakt dziedziczenia.

Rodzajów takich dokumentów są dwa.

Pierwszym jest postanowienie sądu stwierdzające nabycie spadku.

Wydaje je sąd właściwy wg miejsc śmierci spadkodawcy, opłata sądowa od najprostszego wniosku do sądu kosztuje 100 zł.

Czas oczekiwania na postanowienie zależy od wielu czynników – istotny jest sam sąd i jego obciążenie sprawami (w dużych miastach na pierwszą rozprawę można czekać kilka miesięcy albo nawet rok w mniejszych sprawy często są załatwiane w ciągu kilku tygodni) jak i charakter sprawy (jeśli istnieje spór co do spadkobrania sprawa może trwać latami).

Drugim możliwym dokumentem jest akt poświadczenia dziedziczenia wydawany przez notariusza.

Koszty notarialne są porównywalne z sądowymi (protokół 100 zł a sam akt dodatkowo 50 zł plus ewentualne opłaty za wypisy).

Niestety, nie każda sprawa nadaje się do notarialnego poświadczenia (u notariusza w tym samym czasie muszą być obecni wszyscy spadkobiercy, notariusze często nie chcą spisywać takich aktów przy testamentach innych niż w formie aktu notarialnego, musi być zgoda wszystkich zainteresowanych).

Aby wpisać się do księgi wieczystej najpierw trzeba uzyskać jeden z wymienionych dokumentów, następnie złożyć wniosek o wpis do księgi wieczystej (opłata sądowa 200 zł) – formularz znajdziesz tutaj.

Uregulowanie tych kwestii ułatwi w przyszłości dysponowaniem tym mieszkaniem (jego sprzedaż, oddanie w najem, obciążenie hipoteką, darowiznę).

Jeżeli na tym etapie masz jakieś wątpliwości, to:

Podatek od spadku w przypadku odziedziczenia mieszkania

Istnienie tego podatku zależy od stopnia pokrewieństwa spadkobiercy. Jeśli jesteś bliskim krewnym zmarłego (małżonek, zstępny, wstępny, pasierb, rodzeństwo, ojczym lub macocha) nie płacisz podatku od spadku.

Nie płacisz ale pod pewnym warunkiem. W terminie 6 miesięcy od uzyskania postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku (lub aktu poświadczenia dziedziczenia) zgłoszony musi zostać fakt dziedziczenia do urzędu skarbowego właściwego wg miejsca ostatniego pobytu lub zamieszkania zmarłego.

Właściwy formularz znajdziesz tutaj.

Złożenie zgłoszenia w tym terminie jest bardzo istotne – w przeciwnym razie zwolnienie od podatku przechodzi koło nosa.

Jeśli spadkobierca nie jest bliskim krewnym (lub nie złoży zgłoszenia do urzędu skarbowego) musi zapłacić podatek od spadku

Podatek dochodowy w przypadku sprzedaży odziedziczonego mieszkania

Dodatkowo, czasem trzeba się liczyć z zapłatą podatku dochodowego od sprzedaży odziedziczonego mieszkania.

Szczegółowo ten temat wyjaśniłem tutaj.

W skrócie – nie zapłacisz podatku dochodowego jeżeli sprzedasz mieszkanie po zakończeniu roku, w którym upłynęło 5 lat od zakupu tego mieszkania przez spadkodawcę.

W innym przypadku musisz liczyć się z koniecznością zapłaty 19% podatku dochodowego.

W przypadku dziedziczenia po osobie bliskiej trzeba pamiętać o zgłoszeniu tego faktu do urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy.  

Kilku spadkobierców

Kilku spadkobierców to często przyczyna sporów, zarówno jeśli chodzi o sam fakt dziedziczenia (podważanie ważności testamentów, niszczenie testamentów czy też zarzucanie innych spadkobiercom niegodności) ale również o sposób podziału (co komu i na jakich zasadach się należy).

Jeśli kilku spadkobierców dziedziczy jedno mieszkanie mają do wyboru następujące opcje:

  • będą jego współwłaścicielami w częściach ułamkowych i wspólnie będą nim zarządzać,
  • sprzedadzą je i podzielą się pieniędzmi stosownie do posiadanych udziałów,
  • jeden ze spadkobierców przejmie mieszkanie i spłaci (lub nie) pozostałych.

Moi klienci wiedzą, że zawsze staram się szukać polubownego załatwienia sprawy wychodząc z założenia, że sprawa w sądzie jest ostatecznością.

Jeśli spadkobiercy są w stanie się porozumieć mogą wybrać jeden z w/w wariantów i sprawę załatwić zgodnie u notariusza.

Koszty aktu uzależnione są od wartości majątku spadkowego.

Jeśli nie są w stanie i nie widzą możliwości zgody (np. kilku chce przejąć mieszkanie na własność albo istnieją różne wyobrażenia o wartości mieszkania co powoduje spory o wysokość spłat) wówczas zostaje tylko sąd.

Opłata sądowa to kwota 500 zł lub 1.000 zł (w zależności od treści samego wniosku) w takim postępowaniu należy się również liczyć z koniecznością poniesienia kosztów opinii biegłego (od 1.000 zł do ok. 3.000 zł).

Czas trwania spraw o dział spadku może być bardzo długi (lata) – im gorętszy spór tym sprawa będzie trwała dłużej.

Zachowek w przypadku odziedziczenia mieszkania

Odziedziczone mieszkanie może być również obciążone koniecznością zapłaty zachowku.

Z obowiązkiem zapłaty zachowku można się spotkać w zasadzie w dwóch przypadkach – dziedziczenia testamentowego pomijającego tzw. spadkobierców ustawowych (w całości lub w części) albo darowizny mieszkania dokonanej przez spadkodawcę przed jego śmiercią.

W takim przypadku nabywający mieszkanie może się liczyć z koniecznością zapłaty zachowku na rzecz pominiętych w dziedziczeniu, wartości, wysokość i podstawy zachowku są różne w zależności od sytuacji indywidualnej danego przypadku.

Dość, że w skrajnych przypadkach zachowki mogą „skonsumować” nawet znaczną część wartości mieszkania.

Z uwagi na obszerność tematu uniknięcia obowiązku płaceni zachowku opiszę go w odrębnym artykule.

Checklista

  • aby usankcjonować nabycie mieszkania w spadku należy uzyskać dokument z sądu lub od notariusza
  • najbliżsi krewni mogą być zwolnieni od podatku od spadków jeśli złożą w terminie 6 miesięcy zgłoszenie do urzędu skarbowego
  • podatek dochodowy w przypadku sprzedaży mieszkania naliczany jest jedynie, jeśli od zakupu mieszkania przez spadkodawcę nie upłynęło jeszcze 5 lat
  • w przypadku braku zgody kilku spadkobierców konieczna jest sprawa sądowa o dział spadku
  • niektórzy spadkobiercy od mieszkania muszą zapłacić zachowek

Zobacz też:

Poznaj mnie lepiej

Group -1-min

Poznaj mnie lepiej

Bartłomiej Owczarek, Adwokat

Jako Adwokat w ramach swojej kancelarii świadczę pomoc prawną zarówno wobec osób prywatnych jak i podmiotów gospodarczych małych (np. AleBrowar Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością), średnich (np. Oltrans Olgierd Hewelt) i dużych (Orange Polska Spółka Akcyjna).

Share this post

There are no comments

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Start typing and press Enter to search

Shopping Cart

Brak produktów w koszyku.