Pamiętasz o „covidowym” zakazie eksmisji? Dotyczy on wszelkiego rodzaju lokatorów mieszkań (najemców, biorących do używania, Polaków czy obcokrajowców).

Nasz prawodawca dostrzegł ten problem w kontekście udostępniania uchodźcom lokali mieszkalnym. Słusznie uznano, że może to zniechęcać ludzi do udostępniania uchodźcom prywatnych lokali więc nieco zmieniono reguły gry.

Przepis wprowadza możliwość eksmisji, w przypadku łącznego spełnienia następujących przesłanek:

• przedmiotem użyczenia jest budynek lub jego część
• biorącym do używania jest obywatel Ukrainy, który przybył na terytorium Polski bezpośrednio z terenu Ukrainy w związku z działaniami wojennymi lub posiadający Kartę Polaka, który przybył do Polski w związku z działaniami wojennymi niekoniecznie bezpośrednio z terenu Ukrainy
• umowa jest zawierana celem tymczasowego zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych.

Nie rozumiem, czemu nie użyto w ustawie również określenia „lokal mieszkalny”. Choć mam nadzieję, że „część budynku” jako pojęcie szersze zawiera w sobie również lokal mieszkalny czy użytkowy nie jestem przekonany, czy nie będzie to rodziło wątpliwości w przyszłości podczas egzekwowania tych przepisów.

Zwolnienie z zakazu eksmisji dotyczy jedynie Ukraińców, którzy przybyli w związku z działaniami wojennymi bezpośrednio z Ukrainy do Polski lub (jeśli posiadają Kartę Polaka) niezależnie od granicy, którą przekroczyli.

Oznacza to, że aby mieć pewność co do możliwości skorzystania z tych przepisów musisz zweryfikować sposób przybycia Ukraińca na teren Polski, datę przybycia oraz fakt, czy posiada Kartę Polaka. Nie każdy lokator ukraiński będzie dawał możliwość skorzystania z ułatwień w przepisach o eksmisji z lokalu mieszkalnego.

Umowa musi dotyczyć „tymczasowego” zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych. Wobec braku definicji określenia „tymczasowy” musimy odwołać się do słownika języka polskiego (tymczasowy – mający trwać krótko, do czasu przewidywanej zmiany). Zważywszy na zapisy specustawy należy uznać, że stan tymczasowy (przynajmniej na chwilę obecną) nie będzie trwać dłużej niż dwa miesiące.

Dlatego też warto w umowie zawrzeć zapis o tymczasowości umowy użyczenia. Wzór umowy zawierający najważniejsze zapisy oraz komentarze znajdziesz tutaj.

Specustawa tu też wprowadza pewne zmiany (art. 69).

W przypadku Ukraińców, którzy przybyli do Polski bezpośrednio z terenu Ukrainy w związku z działaniami wojennymi lub posiadających Kartę Polaka, który przybyli do Polski w związku z działaniami wojennymi niekoniecznie bezpośrednio z terenu Ukrainy zniesiono obowiązek wskazania przez najemcę lokalu zastępczego oraz przedłożenia oświadczenia o zgodzie właściciela tego na zamieszkanie w lokalu zastępczym w przypadku eksmisji.

Dalej natomiast są wymagane pozostałe warunki takie jak m.in. forma pisemna umowy, oświadczenie o dobrowolnym poddaniu się eksmisji czy też zgłoszenie umowy do urzędu skarbowego.

Na dzień dzisiejszy jest to jednak zmiana pozorna w zakresie możliwości odzyskania lokalu.

Dopóki nie zostanie zniesiony „covidowy” zakaz eksmisji, możliwość uproszczonego odzyskania lokalu pozostaje jedynie na papierze.