Jest to postępowanie mające na celu usunięcie z lokalu mieszkalnego osoby, która nie powinna się w tym lokalu znajdować.

Eksmisja jest smutną koniecznością wtedy, gdy osoba ta nie zamierza lokalu opuścić dobrowolnie.

Po pierwsze – lokator nie może posiadać tytułu prawnego do lokalu czyli żadnej umowy, która daje mu możliwość legalnego korzystania z mieszkania.

Takie sytuacje najczęściej występują wtedy, gdy lokator nigdy nie miał umowy umożliwiającej korzystanie przez niego z lokalu ale taką umowę miała np. jego zmarła babcia (umowa w takim momencie „nie przechodzi” na wnuka).

Albo jeśli była ważna umowa pozwalająca na korzystanie z lokalu (najem, użyczenie) lecz została ona skutecznie wypowiedziana i aktualnie nie obowiązuje.

Po uprawomocnieniu się wyroku, należy wystąpić o klauzulę wykonalności.

Następnie, jeśli nie ma w wyroku ograniczeń eksmisji (przyznanie lokatorowi prawa do lokalu socjalnego), sprawa może zostać skierowana do komornika celem realizacji wyroku.

W przypadku najmu okazjonalnego sytuacja wygląda dużo prościej – po rozwiązaniu takiej umowy wynajmujący zobowiązany jest wręczyć byłemu już najemcy żądanie opuszczenia lokalu w formie pisemnej z urzędowo poświadczonym podpisem (najlepiej notarialnie). W piśmie należy wyznaczyć nie krótszy niż 7 dni od doręczenia pisma termin na opuszczenie lokalu.

Po bezskutecznym upływie terminu należy wystąpić do sądu o nadanie klauzuli wykonalności aktowi notarialnemu dołączając do wniosku wezwanie do opróżnienia lokalu, dokument potwierdzający prawo wynajmującego do lokalu oraz potwierdzenie zgłoszenia do urzędu skarbowego.

Taki akt wraz z klauzulą daje możliwość wystąpienia do komornika o wszczęcie eksmisji.

Normalnymi ograniczeniami w eksmisji są przede wszystkim okresy ochronne – od 1 listopada do 31 marca roku następnego eksmisji z lokali mieszkalnych nie prowadzi się w ogóle.

Nadto ograniczeniem może być sam wyrok sądu, który może oprócz obowiązku wydania lokalu dodać uprawnienie do lokalu socjalnego po stronie lokatora. Lokal socjalny musi zapewnić lokatorowi właściwa gmina.

Wówczas eksmisja takiego lokatora możliwa jest jedynie w przypadku, gdy gmina złoży takiemu lokatorowi ofertę zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego a on jej nie przyjmie. Na takie oferty czasem czeka się bardzo długo i w tym czasie eksmisja nie jest dopuszczalna.

Dodatkowym ograniczeniem, czasowym z założenia choć trwającym już prawie dwa lata, jest zakaz eksmisji wynikający z tzw. ustawy covidowej. Wyroki nakazujące opróżnienie lokalu mieszkalnego nie są wykonywane w czasie epidemii i zagrożenia epidemicznego.

Na chwilę obecną nie wiadomo jak długo obowiązywać będzie ten zakaz.

W przypadku najmu okazjonalnego okres ochronny nie obowiązuje natomiast covidowy zakaz eksmisji już tak.

Naturalnie przy założeniu, że taka eksmisja jest możliwa do przeprowadzenia należy oszacować:

• w przypadku konieczności prowadzenia postępowania sądowego na co najmniej rok (górną granicę trudno wskazać choć w dużych miastach postępowania względnie proste mogą trwać nawet 2-3 lata)
• w przypadku najmu okazjonalnego można sprawę załatwić w minimum 2-3 miesiące.

W przypadku innych sytuacji trzeba liczyć się z opłatą sądową w kwocie 200 zł i kosztami klauzuli wykonalności (20 zł).

Później – po uzyskaniu tytułu wykonawczego (aktu notarialnego lub wyroku) dodatkowo należy uiścić komornikowi zaliczkę w kwocie 1.500 zł.