Prawo najmu wiąże się z koniecznością ponoszenia przez najemcę kosztów związanych z korzystaniem z rzeczy takich jak czynsz oraz – ewentualnie – opłaty eksploatacyjne, podatek od nieruchomości, należności za media czy wywóz śmieci itp.

Ustawowe prawo zastawu stanowi dodatkowe – poza kaucją, gwarancją bankową lub ubezpieczeniową czy też wekslem – zabezpieczenie płatności czynszu na wypadek opóźnienia i może być skutecznym sposobem na przekonanie najemcy do rozliczenia się z wynajmującym.

Dodatkowo, zastawem są objęte rzeczy, które nie są wyłączone z egzekucji a takimi są np. przedmiotu urządzenia domowego niezbędne dla dłużnika lub domowników (np. pralka, lodówka, piekarnik), pościel i bielizna, narzędzia niezbędne do osobistej pracy zarobkowej czy przedmioty do nauki.

Ustawowe prawo zastawu stanowi zabezpieczenie dla zaległości trwających nie dłużej niż rok.

Zastaw to zabezpieczenie na rzeczach ale nie oznacza to, że wynajmujący może dowolnie takimi rzeczami dysponować. Nie może ich używać czy też sprzedać bez zgody najemcy. Wynajmujący, po zajęciu rzeczy ruchomych wniesionych do lokalu, powinien uzyskać tytuł wykonawczy i wszcząć egzekucję. Podczas postępowania egzekucyjnego ma pierwszeństwo w zaspokojeniu z zajętych rzeczy przed innymi wierzycielami. Może uzyskać pieniądze z ich sprzedaży albo przejąć rzeczy na własność.

Samodzielne gospodarowanie zajętymi rzeczami jak również ich sprzedaż może narazić wynajmującego na konsekwencje karne – włącznie z ukaraniem za przywłaszczenie cudzych składników majątkowych.

Wynajmujący może sprzeciwić się usunięciu rzeczy z przedmiotu najmu i zatrzymania ich na własne niebezpieczeństwo. Wymaga to jednak po pierwsze czujności (aby najemca nie usunął potajemnie rzeczy ruchomych) oraz nierzadko pomocy policji lub postronnych osób w charakterze świadków.

W przypadku lokalu mieszkalnego istnieje również ustawowe prawo zastawu obejmujące nie tylko rzeczy stanowiące własność najemcy ale także rzeczy należące do zamieszkujących z nim członków rodziny.