Czy nastąpi koniec użytkowania wieczystego?
Posted in Nieruchomości w biznesiePrawa do nieruchomości

Czy nastąpi koniec użytkowania wieczystego?

Strona główna » Nieruchomości w biznesie » Czy nastąpi koniec użytkowania wieczystego?

Czy nastąpi koniec użytkowania wieczystego?

29.08.2023

Po dniu 31 sierpnia 2023r. również przedsiębiorcy nie będzie można odmówić przekształcenia użytkowania wieczystego we własność.

Ale przekształcenie będzie odbywać się pod pewnymi warunkami i ograniczeniami a cen przekształcenia w przypadku gruntów samorządowych jeszcze nie znamy.

Z artykułu dowiesz się:

  • co to jest użytkowanie wieczyste?
  • jak będzie wyglądać procedura przekształcenia użytkowania wieczystego we własność?
  • jakie są ograniczenia w przekształcaniu użytkowania wieczystego we własność?
  • ile trzeba będzie zapłacić za przekształcenie użytkowania wieczystego we własność?

Użytkowanie wieczyste

O użytkowaniu wieczystym pisałem już kilkukrotnie, zwłaszcza tutaj opisałem szczegółowo charakter i treść tego prawa.

Nie szczędziłem przy tym krytycznych uwag wskazując, że jest to relikt słusznie minionej epoki i jako taki winien być zlikwidowany.

Użytkowanie wieczyste jest w istocie czymś pomiędzy prawem własności a użytkowaniem dzieląc prawa do nieruchomości na prawo do gruntu (użytkowanie wieczyste) i prawo do budynków wzniesionych na gruncie (prawo własności).

Tak naprawdę główną cechą tego prawa jest jego ograniczenie w czasie oraz konieczność wnoszenia (często bardzo wysokich) opłat na rzecz właściciela, którym jest Skarb Państwa lub samorządy terytorialne.

Zakusy dotyczące odejścia od użytkowania wieczystego czy też raczej znacznego ograniczenia występowania tego prawa rozpoczęły się od przekształceń związanych z lokalami mieszkalnymi.

Szczegółowo opisywałem tą sprawę tutaj.

Cel był słuszny choć skutkiem ubocznym masowego przekształcania z mocy prawa stał się paraliż ksiąg wieczystych, który trwa do dzisiaj. Więcej o tym dowiesz się z tego artykułu.

Następnie rządzący podjęli rękawicę związaną z użytkowaniem wieczystym innych nieruchomości (m.in. rolnych lub przeznaczonych pod działalność gospodarczą).

O założeniach projektu pisałem tutaj ale teraz mogę już napisać konkretnie, z uwagi na uchwalenie ustawy oraz jej bliskie wejście w życie (31 sierpnia 2023r.).

Jeżeli na tym etapie masz jakieś wątpliwości, to:

Uważam, że rozwiązania zastosowane w ustawie są dalekie od ideału i nie będę zdziwiony jeśli ustawa będzie wkrótce modyfikowana ale i tak należy uznać to za krok w dobrym kierunku.

Tak więc do brzegu – jak przekształcić użytkowanie wieczyste nieruchomości na nowych przepisach.

Procedura przekształcenia użytkowania wieczystego we własność

Przede wszystkim nie ma automatyzmu jak w przypadku nieruchomości mieszkalnych a dodatkowo uprawnienie do złożenia wniosku jest ograniczone w czasie.

Z żądaniem sprzedaży należy wystąpić najpóźniej do 31 sierpnia 2024r. Warto podkreślić, że mamy do czynienia z żądaniem a więc co do zasady organ nie może przekształcenia odmówić, choć nie we wszystkich sytuacjach, o czym dowiesz się poniżej.

Użytkownik wieczysty gruntu należącego do Skarbu Państwa występuje z żądaniem do właściwego Wojewody.

Użytkownik wieczysty gruntu samorządowego występuje natomiast do właściwego Urzędu Gminy (lub Miasta), Starostwa Powiatowego lub Urzędu Marszałkowskiego.

Ograniczenia w przekształcaniu użytkowania wieczystego we własność

Nie każda nieruchomość w użytkowaniu wieczystym będzie podlegała obowiązkowej sprzedaży.

Zgodnie z przepisami ustawowymi żądanie sprzedaży nie przysługuje:

  • jeśli nieruchomość został oddana w użytkowanie wieczyste po 31 grudnia 1997r.,
  • jeśli użytkownik nie zrealizował obowiązków wynikających z umowy użytkowania wieczystego (np. nie wybudował określonego budynku),
  • jeśli nieruchomość leży na terenie portu lub przystani morskiej,
  • jeśli nieruchomość jest rodzinnym ogrodem działkowym,
  • jeśli nieruchomość nie jest zabudowana,
  • jeśli toczy się postępowanie o rozwiązanie umowy użytkowania wieczystego.

Jak widać powyżej, nie można mówić o końcu likwidacji użytkowania wieczystego w sytuacji, gdy wnioski o żądanie są ograniczone nie tylko czasowo ale nie dotyczą wszystkich nieruchomości.

Mimo szumnych wypowiedzi nie nastąpi koniec użytkowania wieczystego choć z pewnością ilość nieruchomości obciążonych tym prawem znacząco się zmniejszy.

Należność za przekształcenie użytkowania wieczystego we własność

I tutaj pojawia wada przyjętego rozwiązania ustawowego.

Na chwilę obecną warunki finansowe przekształcenia użytkowania wieczystego we własność nie są jednoznacznie ustalone.

Jeśli nieruchomość stanowi własność Skarbu Państwa regulacje są jasne – w przypadku płatności jednorazowej należność za przekształcenie wynosi dwudziestokrotność iloczynu stawki procentowej i wartości nieruchomości na dzień jej sprzedaży.

Stawka procentowa kształtuje się od 0,3 % ceny nieruchomości do 3% ceny w zależności od charakteru i wykorzystania gruntu.

Wskazany wyżej iloczyn nie jest tożsamy z opłatą roczną za użytkowanie wieczyste chyba, że była zaktualizowana w ciągu roku przed wejściem w życie ustawy.

Czyli przy płatności jednorazowej opłata za przekształcenie wahać się będzie pomiędzy 6 % a 60 % wartości nieruchomości gruntowej.

Dopuszczalne jest również rozłożenie na raty na czas nie krótszy niż 10 lat i nie dłuższy niż 20 lat – wówczas należność wynosić będzie dwudziestopięciokrotność.

Przy nieruchomościach Skarbu Państwa sytuacja jest zatem w miarę klarowna (jedyną niewiadomą może być aktualna cena nieruchomości).

Mniej czytelnie wygląda kwestia związana z nieruchomościami samorządowymi ponieważ tutaj na dzień dzisiejszy znane są jedyne widełki ceny od dwudziestokrotności opłaty rocznej do wartości nieruchomości określonej na dzień zawarcia sprzedaży.

Samorządy w ciągu czterech miesięcy są zobowiązane do wydania uchwał regulujących te warunki lub pozostawiających je do indywidualnych ustaleń w drodze zarządzenia.

Jeśli uchwały nie będą przyjęte wówczas stosuje się przepisy dotyczące Skarbu Państwa.

Możliwe są również bonifikaty w płatnościach nawet do 90%.

W przypadku gruntów Skarbu Państwa bonifikata wynosi 90% i dotyczy niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym i znacznym (oraz osób u których stwierdzono niepełnosprawność przed ukończeniem 16-go roku życia), współlokatorów takich osób lub uprawnionych do Karty Dużej Rodziny.

Jeśli chodzi o nieruchomości samorządowe – tutaj także konieczne są uchwały regulujące te kwestie.

Checklista

  • zmiany w przepisach o użytkowaniu wieczystym nie stanowią końca tego prawa lecz mogą je poważnie ograniczyć
  • żądanie przekształcenia prawa użytkowania wieczystego we własność jest ograniczone czasowo do 12 miesięcy od dnia wejścia w życie nowelizacji
  • nie wszystkie nieruchomości gruntowe będą obowiązkowo przekształcane we własność
  • zasady ustalania ceny przekształcenia są jasno określone jedynie w przypadku gruntów Skarbu Państwa
  • warunki przekształcenia gruntów samorządowych możemy poznać dopiero za 4 miesiące a termin do składania żądań o przekształcenie już płynie

Zobacz też:

Poznaj mnie lepiej

Group -1-min

Poznaj mnie lepiej

Bartłomiej Owczarek, Adwokat

Jako Adwokat w ramach swojej kancelarii świadczę pomoc prawną zarówno wobec osób prywatnych jak i podmiotów gospodarczych małych (np. AleBrowar Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością), średnich (np. Oltrans Olgierd Hewelt) i dużych (Orange Polska Spółka Akcyjna).

Share this post

There are no comments

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Start typing and press Enter to search

Shopping Cart

Brak produktów w koszyku.