Zakaz zbywania nieruchomości
Zakaz zbywania nieruchomości
Aktualizacja 22.05.2023
Chcesz kupić atrakcyjną nieruchomość lecz widzisz w dziale III księgi wieczystej wpis „zakaz zbywania nieruchomości”.
Co to oznacza?
Z artykułu dowiesz się:
- co to jest zakaz zbywania nieruchomości?
- w jaki sposób może powstać i jak długo obowiązuje?
- gdzie można sprawdzić czy nieruchomość jest objęta zakazem?
- jakie są konsekwencje nabycia nieruchomości wbrew zakazowi?
- jak wykreślić taki zakaz z księgi wieczystej?
Co to jest zakaz zbywania nieruchomości.
Istotą prawa własności nieruchomości jest uprawnienie do dysponowania tym prawem w postaci korzystania z nieruchomości, czerpania z niej pożytku, obciążania tej nieruchomości jak również jej sprzedaży lub przekazania osobie trzeciej w inny sposób. Jest to zasada.
A jak to zwykle bywa z zasadami, przewidziane są od niej wyjątki.
Jednym z nich jest orzeczenie przez sąd zakazu zbywania nieruchomości lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Taki zakaz idzie najczęściej w parze z zakazem obciążania nieruchomości.
Oznacza on, że nieruchomość nie może być przedmiotem sprzedaży a ewentualne zawarcie takiej umowy jest nieważne.
Czyli nawet jeśli podpiszesz taką umowę (co jest wątpliwe z uwagi na fakt, że umowa musi być w formie aktu notarialnego a notariusz musi taki wpis zauważyć) nie zostaniesz wpisany jako właściciel do księgi wieczystej jako właściciel.
Jeżeli na tym etapie masz jakieś wątpliwości, to:
W jaki sposób powstaje zakaz zbywania nieruchomości i jak długo obowiązuje.
Taki zakaz powstaje na skutek postanowienia sądu o zabezpieczeniu. W niektórych sprawach sądowych bywa tak, że sprzedaż nieruchomości przez jedną ze stron może uniemożliwić lub bardzo utrudnić wykonanie wyroku sądowego, który jeszcze nie zapadł ale zapadnie w przyszłości.
W takim przypadku sąd może – na czas trwania postępowania – wydać postanowienie o zabezpieczeniu, z którego treści wynikać będzie zakaz zbywania nieruchomości.
Postanowienie o zabezpieczeniu powoduje, że w przypadku wydania wyroku niekorzystnego dla właściciela nieruchomości możliwe będzie zrealizowanie tego wyroku ponieważ np. tenże właściciel nie przekaże nieruchomości w darowiźnie swojemu bliskiemu.
Zakaz ten bardzo często występuje w sprawach z tzw. skargi pauliańskiej a dotyczy sytuacji, gdy nierzetelny dłużnik chcąc uniknąć spłaty długów pomniejsza swój majątek przekazując nieruchomości innym osobom.
Po wydaniu takiego postanowienia Sąd z urzędu przekazuje je do ksiąg wieczystych, które z urzędu dokonują stosownego wpisu.
Gdzie można sprawdzić czy nieruchomość jest objęta zakazem.
W księdze wieczystej w dziale trzecim. Jeżeli jest tam wpisane ostrzeżenie o zakazie zbywania nieruchomości jakakolwiek czynność wbrew temu zakazowi będzie bezwzględnie nieważna.
Dysponując numerem księgi wieczystej wpisy możesz sprawdzić tutaj.
Co jednak jeśli postanowienie o zakazie zbywania nieruchomości zostało już wydane i zostało ono wysłane do ksiąg wieczystych natomiast nie jest jeszcze wpisane do księgi? W księdze wieczystej w dziale trzecim nie znajdziesz w takim przypadku wpisu o zakazie zbywania lecz jedynie lakoniczną wzmiankę o wniosku o wpis.
Przepisy wprost nie regulują takiej sytuacji.
Osobiście widząc taką wzmiankę sprawdziłbym dokumenty w księdze wieczystej i – znalazłszy w niej postanowienia wprowadzające zakaz zbywania – odstąpiłbym od zakupu takiej nieruchomości traktując to jako transakcję obarczoną nadmiernym ryzykiem.
Jak pisałem wcześniej tutaj, wpis w księdze wieczystej powstaje z mocą wsteczną.
Tym niemniej jednoznacznie przepis nie reguluje takich sytuacji podobnie jak sytuacji, gdy zakaz jest orzeczony ale nie został jeszcze w ogóle przesłany do ksiąg wieczystych.
Podstawowym ryzykiem zaangażowania w transakcję dotyczącą nieruchomości wobec której ustanowiono zakaz zbywania to bezpowrotna utrata zaangażowanych pieniędzy.
Jakie są konsekwencje nabycia nieruchomości wbrew zakazowi.
Jak wskazałem wcześniej w przypadku zbycia nieruchomości w czasie zakazu wpisanego do księgi wieczystej mamy do czynienia z bezwzględną nieważność czynności prawnej.
Jeśli tego wpisu jeszcze nie ma ale jest już wzmianka w księdze wieczystej – tutaj można mówić o dużym ryzyku nieważności, choć nie jest to wprost uregulowane.
Jeśli wpisu i wzmianki nie ma w ogóle – czynność jest skuteczna i ważna. Choć tu też są zdania odmienne.
Jaka jest praktyczna konsekwencja kupienia nieruchomości, wobec której jest orzeczony zakaz zbywania?
Ryzyko braku możliwości odzyskania przez kupującego zapłaconych pieniędzy.
Kupujesz nieruchomość i płacisz sprzedawcy całą cenę. Czynność okazuje się nieważna czyli sprzedawca powinien Tobie zwrócić zapłaconą należność w całości.
Ale musisz pamiętać, że takie zakazy orzekane są często wobec podmiotów nieuczciwych, które już wcześniej „kombinowały” z nieruchomością.
Nie ma najmniejszej gwarancji, że taki sprzedający zwróci Tobie pieniądze.
Jeśli zrobi to dobrowolnie – masz szczęście, jeśli nie – czeka Cię długotrwała batalia o zwrot pieniędzy, która może się skończyć po kilku latach bezskuteczną egzekucją.
Jak wykreślić taki zakaz z księgi wieczystej.
Takie zabezpieczenie kończy swój los z chwilą prawomocnego zakończenia postępowania sądowego oraz uchylenia lub zmiany postanowienia o zabezpieczeniu.
W takich przypadkach otrzymujesz z sądu stosowne postanowienie, które stanowi podstawę do wykreślenia z księgi wieczystej (już nie z urzędu – musisz sam złożyć stosowny wniosek).
Opłata sądowa – 75 zł płatna jest na konto właściwego sądu wieczystoksięgowego.
Checklista
- Zakaz zbywania nieruchomości wpisany w księdze wieczystej uniemożliwia zbycie tej nieruchomości.
- Jeśli zakazu zbywania nie ma wprost wpisanego w księdze wieczystej sytuacja nie jest jednoznaczna ale wejście w transakcję związaną z taką nieruchomością obarczone jest dużym ryzykiem.
- Odzyskanie pieniędzy zainwestowanych w zakup nieruchomości, który okazał się nieważny często może być bardzo utrudnione lub też niemożliwe.
Zobacz też:
Hipoteka jest poważnym narzędziem służącym do zabezpieczenia nieruchomości. Jak działa i jakie są jej mocne…
Nabycie nieruchomości nastąpić może w oparciu o różne zdarzenia prawne i nie zawsze potrzebna jest…
Skarga pauliańska stanowi ochronę wierzycieli przed dłużnikami wyzbywającymi się nieruchomości.
Poznaj mnie lepiej
Bartłomiej Owczarek, Adwokat
Jako Adwokat w ramach swojej kancelarii świadczę pomoc prawną zarówno wobec osób prywatnych jak i podmiotów gospodarczych małych (np. AleBrowar Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością), średnich (np. Oltrans Olgierd Hewelt) i dużych (Orange Polska Spółka Akcyjna).
There are no comments